M. van Prooijen, voorzitter
Een jubileum is een moment voor een terugblik en om vooruit te zien. Daaraan ontkomen we ook niet bij het eerste lustrum van onze vereniging. Ruim vijf jaren zijn verstreken sinds de heren Johan Rosenbrand en Wijnand Konings het initiatief namen tot het houden van een bijeenkomst van geïnteresseerden in heemkunde op 21 febr. 1984 in "Zidewinde" alhier om met elkaar te overleggen over de oprichting van een heemkundekring. Aanwezig waren de heren J.G. Buijnink, A. Faro, W.C. Geenen, G. de Jong, W. Konings, A. van Pas, M. van Prooijen, J. Rosenbrand, Joh. Rosenbrand, J.H.C. Roskam, T.M. Vos, T. Waarts, C.H.K. Winterwerp, allen woonachtig in Sprang-Capelle en M.C. Snijders, voormalig inwoner van Sprang-Capelle en wonende te Wolfheze.
Zonder uitzondering waren de aanwezigen van opvatting, dat er duidelijk behoefte was aan een dergelijke corporatie,want - zo redeneerde het comité - wat weten we in onze contreien eigenlijk over onze herkomst, wat is ons bekend van de geschiedenis van onze plaatselijke gemeenschap? Hoe zijn de dorpen, die thans de gemeente Sprang-Capelle vormen, ontstaan, hoe hebben ze zich ontwikkeld en hoe zijn ze gekomen tot hun tegenwoordige verschijningsvorm? Hoe leefde, woonde en werkte ons voorgeslacht hier en welke waren zijn zeden, gewoonten en gebruiken, zijn cultuur, zijn godsdienstig leven? Wat is er van oude gebruiken, gebruiksvoorwerpen en gereedschappen al niet verloren gegaan? Wat kunnen we doen om dat voor het nageslacht te bewaren? Algemeen was men van gevoelen, dat een heemkundekring in een lacune zou kunnen voorzien en werden t.a.v. een op te richten corporatie de volgende principebesluiten genomen betreffende:
a. het werkgebied: Sprang-Capelle en omgeving;
b. de doelstelling: kennis van eigen plaats en streek in de breedste omvang;
c. de rechtsvorm : een vereniging, zijnde een meer democratische rechtsfiguur dan een stichting.
Tevens werd een werkgroep ingesteld, bestaande uit de heren G. de Jong, W. Konings, M. van Prooijen, Joh. Rosenbrand en C.H.K. Winterwerp om statuten voor te bereiden.
Desgevraagd verklaarde de heer Van Prooijen zich bereid het voortouw te nemen om een vóórontwerp van de statuten te maken, hetgeen ertoe leidde, dat de werkgroep na grondige behandeling van het vóórontwerp aan het comité in zijn vergadering van 8 mei 1984 de ontwerp-statuten ter bespreking en vaststelling kon voorleggen. Behoudens enige verhinderingen waren de comité-leden, die de vergadering van 21 febr. 1984 hadden bijgewoond, weer aanwezig. Met enige wijzigingen verenigde het comité zich met het ontwerp der statuten.
Maar men kon uiteraard de statuten eerst vaststellen nadat er een vereniging zou zijn opgericht. Unaniem besloten de comité-leden tot oprichting van de "Vereniging voor heemkunde van Sprang-Capelle en omgeving". Alle aanwezige comité-leden traden toe als lid van de opgerichte vereniging. Daarna werden de statuten conform het ontwerp vastgesteld. Zo startte de vereniging met 11 leden. Bij acclamatie werden de heer M. van Prooijen tot voorzitter en de overige leden van de werkgroep tot bestuursleden benoemd. De benoemden zouden hun zetel ter beschikking stellen zodra meer leden tot de vereniging zouden zijn toegetreden.Daarna werd op 20 augustus 1984 de akte tot oprichting van de vereniging en tot vaststelling van de statuten notarieel ten overstaan van notaris Mr. W. Knoop alhier gepasseerd.
Op 29 augustus 1984 werd een ledenwervingsbijeenkomst gehouden in "Zidewinde" met een tweetal sprekers. Het resultaat was, dat de vereniging op 1 september 1984: 41 leden telde. Daarna is het aantal leden gestaag gegroeid: 1 januari 1985 : 50; 1 januari 1986 : 107; 1 januari 1987 : 117; 1 januari 1988 : 165 en 1 maart 1989 : 222 leden, te weten 178 leden, 43 gezinsleden en 1 jeugdlid.
De eerste algemene vergadering werd gehouden op 13 november 1984. Daarin werd ter vervanging van het demissionaire dagelijks bestuur een nieuw dagelijks bestuur gekozen. Tot voorzitter werd herkozen de heer M. van Prooijen en tot leden werden benoemd de dames G.A.M. Dancewicz-Treffers (2e penningmeester) en H.W. Haverhals-Willemsz (2e secretaris) en de heren W. Konings (penningmeester) en Joh. Rosenbrand (secretaris). Alleen de voorzitter wordt in functie door de Algemene Vergadering gekozen. De overige bestuursfuncties worden door het dagelijks bestuur onderling verdeeld en zijn tussen haakjes vermeld. De heren De Jong en Winterwerp hadden zich niet herkiesbaar gesteld. Met inachtneming van de periodieke aftredingen volgens rooster fungeert dit bestuur ook thans nog.
De afgelopen vijfjarige periode mag zeker als een vruchtbare periode gekenmerkt worden, waarin vele activiteiten werden ontplooid.
Uitgezonderd in de zomervakantiemaanden werd er tenminste elke maand een excursie, een lezing, een film, een diavertoning of een soortgelijke activiteit, liggende binnen de doelstellingen onzer vereniging, gehouden. Summier weergegeven omvatten die activiteiten, aangevangen op 27 oktober 1984:
a. excursies naar historische stadjes of stadsdelen 5
b. excursies naar kastelen 3
c. excursies naar musea, molens en kerken (inclusief deelname aan Kerkepad N.C.R.V.) 12
d. excursies naar natuurmonumenten 3
e. excursies naar tentoonstellingen 1
f. excursies naar monumenten in de eigen gemeente 3
g. lezingen al dan niet met film of diavertoning 14
h. algemene vergaderingen, gevolgd door lezingen met film of diavertoning 9
i. stands onzer vereniging bij evenementen en acties 3
Tweemaal had onze vereniging een groot aandeel in de verzorging van in onze gemeente gehouden tentoonstellingen.De eerste maal was dat de "tentoonstelling 1940 - 45" tijdens de herdenking van "40 jaar bevrijding" in de week van 6-11 mei 1985. Ter gelegenheid daarvan is door onze vereniging een boekwerkje "Sprang-Capelle in Wereldoorlog II 1940-45" uitgegeven in een oplage van 750 exemplaren. Het boekje is thans uitverkocht. De tweede keer heeft onze vereniging samen met de heer C. Oostdijk de tentoonstelling "80 jaar Sirena" georganiseerd.
De uitgave van ons halfjaarlijks verenigingsorgaan "Bruggeske" (in april 1987) is een zeer belangrijk middel om de doelstellingen van onze vereniging te realiseren. Met vreugde mag geconstateerd worden, dat "Bruggeske" bij onze leden maar ook buiten onze kring zeer positief wordt gewaardeerd. Het streven is en blijft er steeds op gericht om onze leden d.m.v. werkgroepen zoveel mogelijk bij het werk onzer vereniging te betrekken. Sommige werkgroepen doen het zeer goed, terwijl andere werkgroepen, mede door gebrek aan ruimte, maar moeilijk van de grond komen.
Vanaf de start onzer vereniging is de verwerving en exhibitie van oude gebruiksvoorwerpen en werktuigen, welke thans in onbruik zijn geraakt, een onvermoeid streven geweest. De vereniging bezit reeds een aantal van deze objecten. Gebrek aan opslag- en exhibitieruimte heeft er toe geleid, dat niet alles wat aangeboden werd, geaccepteerd kon worden. Gelukkig heeft ons gemeentebestuur ons tijdelijk voor opslag het voormalig P.T.T.-gebouwtje aan de Schoolstraat te Capelle ter beschikking gesteld. Ons streven naar een eigen verenigingsruimte kon ondanks constante pogingen daartoe te geraken nog niet gerealiseerd worden. Hopelijk zal dit in de komende jaren wel mogelijk blijken, want voor vergader-, werk- en exhibitiedoeleinden is het ontbreken van een eigen "home" een grote handicap.
Dankbaar zijn wij voor de steun, die wij van het gemeentebestuur - ook in financieel opzicht - mochten ondervinden.
Het bestuur heeft gemeend dit eerste lustrum niet onopgemerkt te moeten afsluiten.
Hoewel onze vereniging is opgericht op 8 mei 1984 zijn er diverse omstandigheden, welke een belemmering zijn voor de viering van het lustrum op 8 mei 1989. De viering van het eerste lustrum zal daarom plaatsvinden op woensdag, 21 juni en donderdag, 22 juni 1989. Op beide dagen zal er 's avonds - aanvang 19.30 uur - een film vertoond worden over Sprang-Capelle, welke film is opgenomen in 1966. De film geeft een beeld van het leven in Sprang-Capelle, zoals zich dat toen afspeelde. Vele bekende gezichten zullen on getwijfeld te zien zijn.
Op 21 en 22 juni a.s. is de film ook voor niet-leden te bezichtigen, uiteraard tegen betaling van een nader te bepalen toegangsprijs. Voor onze leden zal de entree gratis zijn. Tevens zal in één der zalen van Zidewinde een tentoonstelling van oude werktuigen en oude gebruiksvoorwerpen worden gehouden.
Bovendien zal onze vereniging een boekwerkje uitgeven, getiteld "Oud-Sprang-Capelle". Het boekje is voorzien van een omslag zoals die van "Bruggeske" en bevat 96 afdrukken van de oudste ansichtkaarten van Sprang-Capelle en haar inwoners uit de jaren 1900 - 1950. Naast beelden van wegen en straten met de zich daaraan bevindende woningen uit die tijd, zult u er ook foto's in aantreffen van schoolklassen, verenigingen enz. uit die jaren. Vele foto's van hoekjes en huizen, die thans verdwenen of totaal veranderd zijn, zullen de huidige generatie een beeld geven van Sprang-Capelle in de eerste helft van deze eeuw. Een kostelijk boekje, dat een Sprang-Capels gezin niet zal willen missen. Voor velen zal het kostbare herinneringen in zich bergen.
Dit boekwerkje zal tijdens de lustrumdagen in "Zidewinde" verkrijgbaar zijn voor de prijs van f 25,--. Voor leden en abonnees op ons orgaan "Bruggeske" zal het boekje tegen de gereduceerde prijs van f 20,-- te bekomen zijn, mits men - zoals u inmiddels bekend is - vóór 31 maart 1989 op het boekje heeft ingetekend en de prijs bij vooruitbetaling heeft voldaan.
Zo staan wij dan voor een nieuw tijdperk van 5 jaar, waarin wij met enthousiasme en energie op de ingeslagen weg hopen voort te gaan ten faveure van onze leden maar zeker niet minder in het belang van onze plaatselijke gemeenschap, wier wortels en geschiedenis wij trachten op te sporen en bekendheid te geven.