Verslag van de lezing over ‘Wanneer verschijnt de wolf in de Loonse en Drunense Duinen?’ op maandag 23 januari 2023 door Johan Mees

Heemkunde Sprang Capelle wolfJohan Mees haalde aan het begin van de lezing zijn eerste herinnering op aan de wolf. Het verbaasde niemand dat hij bij De Efteling terechtkwam: het sprookje van Roodkapje en de boze Wolf. De sfeer voor de avond was meteen gezet. Niet dat het een avond vol met sprookjes zou worden. Maar met het aanhalen van De Efteling en sprookjes waren de scherpe kantjes van de avond af. Johan was ook nieuwsgierig naar hoeveel mensen uit de zaal ooit een wolf in het echt gezien hadden. Dat waren toch nog zes ‘helden’ van 97 aanwezigen. Hijzelf had ze twee keer in het echt gezien. Johan heeft onderzoek naar de wolf gedaan in verschillende landen. Heeft ook een tijdje onder de wolven geleefd om het gedrag van de dieren te leren kennen.
Praten over de wolf is best controversieel, want het is altijd schokkend nieuws als het over de wolf gaat. En bovendien, de media smullen van al die schokkende zaken. Als er een wolf verschijnt in Brabant, staat de telefoon bij hem roodgloeiend. Hij ziet ook wel verharding van standpunten in de maatschappij. Zijn advies is: probeer over feiten te praten.
De wolf is niet meer weg te denken uit ons land, hij woont onder ons. Daarmee is één mythe ontkracht: de wolf leeft niet in de wildernis,maar onder ons. Wij krijgen nu allerlei interessante kennis over de wolf voorgeschoteld. Onthoud dat het een schuw dier is, maar intelligent en hij kan zich snel aanpassen door zijn lerend vermogen. Dan komt er een stukje geschiedenis, want we zijn tenslotte een heemkundevereniging. De Vikingen hadden veel met de wolven op. Jaagden zelfs samen. Hun kinderen kregen wolvennamen en je kleden met een wolvenvel was top. Vanaf de 16e eeuw gaat het bergafwaarts met de wolf. Er wordt op gejaagd en jagers vragen aan dorpsbewoners beschermingsgeld als er een wolf gedood is. In 1885 wordt de laatste wolf in Nederland gedood.
Het IJzeren Gordijn hield niet alleen Oost-Europeanen tegen maar ook de wolven die uit Polen richting het westen wilden. Maar met het wegvallen van dat obstakel vestigden de eerste wolven zich op een groot militair oefenterrein in de buurt van Berlijn. Uit de groep wolven in dit gebied komen de wolven naar Nederland.
Dus de wolven worden niet uitgezet, zoals een mythe wil laten geloven, maar trekken vanuit Berlijn over heel Europa. Onthoud maar dat wolven geen landen en geen grenzen kennen. We krijgen een kaart voorgeschoteld waarop alle wolvenpopulaties in Europa te zien zijn. In 2015 verschijnt de eerste wolf in Nederland. Nu zijn er drie roedels bekend. Een vraag uit de zaal: Gaat de verspreiding van de wolven in Nederland door? Nee, op een gegeven moment zijn de geschikte plaatsen in ons land op. Dan nog een vraag: Waarom doodt één wolf zoveel schapen? Van nature doodt de wolf zwakke dieren, de andere rennen hard weg. Maar schapen blijven verschrikt kijken naar wat er gebeurt, de wolf denkt dan dat het verzwakte dieren zijn.
Heemkunde Sprang Capelle wolf2Johan laat een overzicht van ‘bijzondere’ wolven zien die allemaal een naam gekregen hebben. Billy is wel de kwaadste. Op zijn zwerftocht door Nederland heeft hij 96 schapen gedood. Ook hier in de buurt. Hij heeft uiteindelijk zijn Waterloo gevonden in Frankrijk, waar hij doodgeschoten is. Nu komt een stukje wetgeving aan de orde. Er is subsidie om beschermende maatregelen te nemen. En er zijn schadevergoedingen als de wolf heeft toegeslagen. Als ambtenaar van de provincie Noord-Brabant regelt Johan al die zaken. De avond wordt afgesloten met een lesje wolf herkenning. De wolf heeft een rechte rug. Goed te herkennen aan zijn oren. Die staan verder uit elkaar dan bij een hond. De oren zijn aan de bovenkant afgerond en wit van binnen. Rondom zijn bek heeft hij ook wit haar. Zijn staart is borstelig en ligt vaak tussen zijn achterpoten. Aan zijn sporen is hij goed te herkennen: grote voeten en gaat in rechte lijn op zijn doel af. Eén ding is gemakkelijk te onthouden. Hij draagt geen halsband en meestal geen kleren, behalve dan in het sprookje.

Wat een interessante en informatieve avond hebben we gehad.